Herkese merhabalar ! Bu yazımızda sizlere ülkemizde ve dünyada düzenlenen popüler robot yarışmalarından bahsedeceğim.
Robot Yarışmaları
Her yıl, sıklıkla bahar aylarında olmak üzere farklı dönemlerde robotik yarışmalar düzenlenmektedir. Ülkemizde çeşitli vakıf ve özel kurumların, üniversitelerin ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın düzenlediği yarışmalar vardır. Yarışma kategorileri ve kuralları, düzenleyen kuruma göre değişmektedir.
Robot yarışmaları, robotik alanından birçok farklı özelliğe sahip insanı bir araya getiren platformlardır. Katılımcılar belirli bir amaca ulaşmak için çeşitli yollar geliştirirler ve tüm robotlar aynı işi farklı algoritmalarla gerçekleştirmeye çalışırlar. Bu çeşitlilik sayesinde karşılıklı fikir alışverişleri ile teknolojiye bir katkı sağlamaları da mümkün hale gelmiş olur. Katılımcıların kendilerini test etmeleri ve geliştirmeleri haricinde, işin içinde bir yarış olması da bu platformu keyifli hale getiren ana detay oluyor.
Yazının başında da belirttiğim gibi her yarışma bir diğerinden bağımsız olarak kendi kurallarına sahiptir. Her yarışmanın kendine has kategorileri bulunabilmektedir. Özel kategoriler haricinde her yarışmada “kesin vardır” diyeceğimiz Çizgi İzleyen Robot, Engelden Kaçan Robot, Sumo Robot, Multikopter(Drone) gibi kategoriler vardır. Bunların haricinde Ranger (Arazi), Yangın Söndüren, Çöp Toplayan, Serbest, Proje ve Fikir yarışma kategorileri de yaygın olarak bulunmaktadır.
Blog sayfamızdan Sumo Robot, Çizgi İzleyen Robot ve Engelden Kaçan Robot ile ilgili detaylı bilgi edinebilir ve bu robotların nasıl yapılacağını öğrenebilirsiniz.
Ortaöğretim ve yükseköğretim seviyeleri haricinde küçükler için de robotik yarışmalar bulunmaktadır. Genellikle bu tip yarışmalarda çocuklar belirlenen kitler ve malzemeler ile katılım sağlarlar.
MEB Robot Yarışları
Uluslararası MEB Robot Yarışması, Milli Eğitim Bakanlığı ve TÜBİTAK’ın işbirliğinde yürütülmektedir. Bu organizasyon 2007 yılında ilk olarak düzenlenmiştir.Yarışmaya yalnızca lise ve üniversite öğrencileri katılabilmektedir. Yarışmacılar, bulundukları okul/kurumu temsil ederler ve 2 öğrenci + 1 danışman olmak üzere 3 kişilik gruplarla katılım sağlayabilmektedirler. MEB Robot Yarışması her yıl belirlenen bir ilde gerçekleşmektedir.
2018 MEB Robot Yarışma Kategorileri:
- Temalı
- Sumo – Mini Sumo
- Çizgi İzleyen
- Robotino
- Serbest Proje
- Hızlı Çizgi İzleyen
- İnsansız Hava Aracı (Mini Drone)
- İnsansı Robotlar
- Endüstriyel Robotik Kol
- Tasarla – Çalıştır
- Yumurta Toplama
Detaylı bilgiyi robot.meb.gov.tr adresinden alabilirsiniz.
Robot Yarışmaları 2018 Takvimi
Milli Eğitim Bakanlığı’nın düzenlediği yarışmanın haricinde üniversitelerin düzenlediği kendi robotik organizasyonlar da vardır. Üniversiteler bu organizasyonlar ile hem kendilerini tanıtırlar hem de robotik alanındaki kişileri bir araya getirerek bu alana katkı sağlamış olurlar. Genellikle robot yarışmalarının haricinde sektördeki profesyoneller ile öğrencilerin buluştuğu kariyer sohbetleri, workshoplar, çekilişler gibi birçok etkinlik de bu organizasyonların içerisinde düzenlenmektedir.
Robot yarışmaları 2018 takvimi görseldeki gibidir:
Robot Yarışmaları Kategorileri
Yazının başında da bahsettiğim gibi her yarışmanın kendine has kategorileri bulunmaktadır. Bazı yarışma kategorileri ise standartlaşmıştır ve hemen hemen her organizasyonda karşımıza çıkmaktadır. En popüler robot yarışması kategorilerinden kısaca bahsetmek istiyorum.
Sumo Robot:
Bu kategori ismini Japonya’nın geleneksel sporlarından olan Sumo güreşinden almaktadır. Sumo robot, otonom olarak (herhangi bir şekilde uzaktan kumanda edilmeden, kendi kendine) başka bir robot ile mücadele eden robot tipidir. Müsabakaların oynandığı sahaya “Dohyo” adı verilmektedir. Dohyo adı da yine bu spordan gelmektedir. Dohyo’nun dışına çıkan robot müsabakayı kaybeder.
Sumo robot da boyut ve ağırlıklarına göre kendi içerisinde kategorilere ayrılmaktadır:
Engelden Kaçan Robot:
Engelden kaçan robot, bir diğer tanımıyla engel algılayan robot, otonom olarak çevresini kontrol edebilen ve karşısına çıkan engelleri aşabilen robot tipidir. Engelden kaçan robot yarışmalarında robotun parkuru tamamlayabilmesine ve tamamlama süresine bakılır.
Çizgi İzleyen Robot:
Çizgi izleyen robot, gideceği yolu otonom olarak takip eden robot tipidir. Robotun, hazırlanan parkuru kısa sürede ve yoldan çıkmadan tamamlaması gerekmektedir. Genellikle bu yol siyah düzlemin üzerinde beyaz çizgi veya beyaz düzlemin üzerinde siyah çizgi olmaktadır. Çizgi izleyen robot ne kadar hızlı olursa o kadar başarılı olacak diye bir şey yoktur. Her yarışmada olduğu gibi burada da robotun ağırlığı, torku önemlidir. Çok hızlı bir robot keskin bir virajda hızını kesemez ise yoldan çıkacak ve başarısız olacaktır.
Ödüllü Robot Yarışları
Robot yarışmalarının hepsinde çeşitli ödüller bulunmaktadır. Bu ödüller organizasyonda bir rekabet ortamı oluşturarak katılımcıları başarı odaklı olmaya teşvik eder. Bu sayede daha kaliteli ve takip etmesi keyifli organizasyonlar ortaya çıkmış olur. Robot yarışmalarındaki ödüller, organizasyona sponsor olan firmaların ürünleri, düzenleyen üniversite veya kurumun karar verdiği farklı ürünler, para ödülü, burs imkanı gibi maddi değer taşıyan çeşitli birçok şey olabilir.
MakeX
MakeX, ana organizasyon merkezi olarak Makeblock firması tarafından Çin’de düzenlenen ve yalnızca Makeblock’un mBot kitine sahip olan katılımcıların yarışabildiği bir platformdur. Ülkemizde bu organizasyonu Robotistan ve Eğitim Teknolojileri Derneği üstlenmektedir. MakeX’te robotik yarışmasının haricinde “Maker Maratonu” ve “STEAM Karnavalı” adı altında iki etkinlik daha vardır. Bu organizasyon Türkiye’de ilk kez bu yıl düzenlenecektir. MakeX organizasyonu, MEB’in, üniversite ve enstitülerin aksine daha küçük yaşlara hitap etmektedir. Yarışmaya her 1 koç (zorunlu), 1 danışman (zorunlu değil) ve minimum 2, maksimum 4 öğrenciden oluşan ekipler katılabilmektedir.
- Yaş Aralığı: 9-15
- Yarışma Teması: Mavi Gezegen
Yarışma görevleri hakkında tüm video anlatımları Makeblock Turkey kanalından takip edebilirsiniz.
First Lego League (FLL)
First Lego League, FIRST vakfının organize ettiği uluslararası bir yarışmadır. Dünyada 80 ülkede düzenlenen bu yarışmanın ülkemizdeki organizasyon sorumluluğunu Bilim Kahramanları Derneği almaktadır.
Genel olarak First Lego League’in kurallarından bahsetmek istiyorum. FLL’e katılan takımlar 18 yaş üzeri bir takım koçundan ve 9-16 yaş aralığında en az 4, en fazla 10 üyeden oluşmaktadır. Takımlar, kurumlardan ve okullardan bağımsız olarak katılım sağlayabilirler. Bir okulu temsil eden en fazla iki takım olmalıdır.
FLL, isminden de anlaşıldığı gibi bir LEGO yarışmasıdır. Katılan takımların kendilerine ait en az 1 tane LEGO Mindstorms (NXT veya EV3 fark etmez) setleri olmalıdır. Robot setlerinde ihtiyaç olan her şey yarışma öncesi katılım şartnamesinde duyurulmaktadır. İhtiyaç duyulan malzemeler ve tema setler, her yıl yarışma için belirlenen temaya göre değişmektedir.
Öncelikle yerel turnuvalar gerçekleşir. Bu yarışmalarda başarı elde eden takımlar ulusal turnuvaya katılmaya hak kazanır. Son etapta ise uluslararası turnuva düzenlenerek dünyada FLL yarışmasının şampiyonu belli olur.
First Lego League Junior (FLL Jr.)
FLL’e daha küçük yaştaki çocukların da katılım sağlayabilmesi için o yaş seviyesine özgü bir organizasyondur FLL Jr. Rekabetçi olmayan fakat öğrencilerin gelişimini hedefleyen bir STEM programı olarak tanımlanmaktadır. FLL’deki gibi her yıl farklı bir tema belirlenerek katılan çocukların hayal güçlerini görmek amaçlanmaktadır. Her takım en az 3, en fazla 6 çocuktan oluşmaktadır. Katılım sağlayan çocukların 6-10 yaş aralığında olmaları gerekmektedir. Bu organizasyonda LEGO Education WeDo setleri kullanılmaktadır.
First Robotics Competition (FRC)
First Robotics Competition, FIRST vakfının düzenlediği bir diğer robotik yarışmadır. Uluslararası düzeyde yüksek katılım sağlanan FRC, lise öğrencileri düzeyinde bir yarışmadır. Bu turnuvada da her yıl farklı temalar belirlenerek katılımcılar bu temalara göre hazırlanırlar. Takımlarda üyeler, 18 yaşının üzerinde mentor ve profesyonellerle beraber çalışmaktadırlar. Robotların tamamı takımların kendi imkanlarıyla, kurallara uygun şekilde kendi tasarımlarından oluşmaktadır. FLL’de olduğu gibi FRC’de de bölgesel turnuvaların ardından uluslararası turnuva düzenlenmektedir.
Detaylı bilgi için FIRST vakfının web sitesini ve Fikret Yüksel Vakfı’nın web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
