Herkese merhabalar! “Projelerimizi kuruyoruz fakat nasıl çalıştıracağız bilmiyoruz :(” diyorsanız bu yazı tam size göre! Güç kaynaklarımızdan biri olan LiPo bataryaları hiç duydunuz mu? Bu yazımızda sizlere LiPo pillerden, kullanım alanlarından ve Lityum İyon piller arasındaki farklardan bahsedeceğim.
Ayrıca genel olarak Pil Nedir? diye merak ediyorsanız blog yazımızı inceleyebilirsiniz 🙂
Lipo Pil Nedir?
Lityum Polimer bataryaların kısaltılması ile Li-Po terimi ortaya çıkmıştır. Sıvı elektrolit yerine polimer elektroliti kullanan, tekrar şarj edilebilir bir Lityum İyon batarya çeşididir.
Lipo piller hücrelerden oluşurlar. 1S, 2S, 3S, 4S, 5S ve 6S olarak çeşitleri bulunur vs S hücre sayısını temsil eder. Ayrıca kapasitelerini belirten C değerine sahiptirler. Hücre (cell) ve kapasite (C değeri)’nin ne anlama geldiğini bir örnek ile açıklayayım:
Bir hücreli Lipo pil 3.7V gerilime sahiptir. Hücre sayısı artıkça 3.7V’un katı olarak gerilim değeri artar. Örneğin 2S 7.4V 1750mAh 25C bir Li-Po pili ele alalım. Bu pil 1.75A akım verebilmektedir. 1.75A akım yaklaşık 45dk’lık bir sürede tükenir. 1.75Ax25C=43.75A maksimum verebileceği akım değeridir. 45 dakika boyunca 1.75A verebilen bir pil, maksimum verimde 1.8 dakika boyunca 43.75A akım verebilmektedir. Yani pilde bulunan C değeri, pilin verebileceği maksimum akımı belirler, bu yüzden çok önemlidir.
Lipo piller yaygın olarak RC araçlarda (uzaktan kumandalı araba, drone vb.) ve robotik uygulamalarda kullanılmaktadırlar. Ayrıca akıllı telefonlarda, laptoplarda, Airsoft hobi silahlarında da kullanılırlar.
Li-Po bataryalar ile Li-Ion (Lityum İyon) bataryalar arasındaki temel farklılıklardan söz etmek istiyorum biraz da. LiPo battery teknolojisi daha gelişmiş bir teknoloji olduğundan dolayı Li-İyon pillerden daha hafif ve istenen şekli alabilen bir yapıya sahiptirler. LiPo bataryalar daha pahalı oldukları için günümüzde akıllı telefonlarda çok da tercih edilmiyorlar. Daha ufak ve hafif bir yapıya sahip olsalar da daha fazla enerji depolayabiliyorlar. Tabi bu özellik ile doğru orantılı şekilde LiPo bataryalar Li-İyon bataryalara göre daha uzun şarj ve deşarj sürelerine sahiptirler.
Lipo Pil(Batarya) Çeşiteleri ve Fiyatları
- 1S 3.7V Li-Po (24-69 ₺)
- 2S 7.4V Li-Po (58-271 ₺)
- 3S 11.1V Li-Po (80-412 ₺)
- 4S 14.8V Li-Po (288-498 ₺)
- 5S 18.5V Li-Po (234-631 ₺)
- 6S 22.2V Li-Po (857-1062 ₺)
- Airsoft Pilleri Li-Po/Li-Fe (122-194 ₺)
Lipo pil çeşitleri ve fiyatları genel olarak bu şekildedir. En iyi Lipo pil markalarından biri ProFuse Lipo bataryaları sitemizde bulabilirsiniz.
Projelerim İçin Seçimimi Nasıl Yapmalıyım? Lipo Pil Tavsiye
Projelerimizdeki her ekipmanda ve komponentte olduğu gibi pil seçiminde de bazı incelikler vardır. Doğru her zaman için standart bir olgu değildir. Örneğin bir Drone kullanıcısı iseniz drone’unuz çok uzun süre uçsun diye büyük batarya almanız, drone’daki ağırlığı artıracaktır. Bu sebeple drone’dan alınan verim çok düşecektir. Bunun yerine daha hafif ve kullanılan motorlar için daha optimal seviyede batarya tercihi mantıklı olacaktır.
Aynı zamanda robotik ve RC projelerinizde kullanacağınız bataryaları, projenizde motor gibi çok akım çeken ekipmanlara göre tercih etmeniz gerekmektedir. Örneğin 4 motorun bulunduğu ve her bir motorun 5A çektiği bir projenizde motorlar toplam 20A akım çekmektedir. LiPo bataryalarda ihtiyaç duyulan mAh hesabı ise ortalama olarak (ihtiyaç duyulan akımx1000/C değeri) şeklinde hesaplanır. 25C bir bataryanın tercih edileceğini düşünürsek bu proje için en az 20×1000/25=800mAh akım üretebilen bataryaya ihtiyacımız bulunmaktadır.
LiPo batarya seçiminde önemli olan bir kriter de üzerinde bulunan soketlerdir. Örneğin T Plug konnektörlü bir batarya tercih ettiniz fakat projenizde bağlayabileceğiniz soket ile uyumlu değilse bataryayı projenizde kullanmanız mümkün değildir. Bu durumu çözmek için bazı aparatlar da vardır.
Drone’lar İçin Uygun Modeller Hangileri?
Açıkçası drone çeşidine göre 1S, 2S ve 3S bataryalar sıklıkla kullanılmaktadırlar. Corby Drone modelleri için 1S 350mAh 25C LiPo batarya bulunmaktadır. Fakat eğer yarış drone’u kullanıcısı iseniz bu sefer daha yüksek gerilimli bataryalara ihtiyacınız var demektir.
2S ve 3S batarya tercihi arasında drone kullanıcıları genelde birkaç konu ile karar verme sürecinde bulunurlar. 3S bataryalar, 2S bataryalara göre daha ağır olduklarından dolayı gövdeye binecekleri yük de daha fazla olacaktır. Fakat 2S bataryalardan daha yüksek gerilim ile çalışmaları sebebi ile bu aradaki farkı da kapatabiliyorlar. Bu noktada ise diğer konu devreye giriyor. Fiyat… 2S bataryaların fiyatları daha ucuz olduğundan dolayı tercih sebebi olarak hala bulunuyorlar. Yani eğer bir drone kullanıcısı iseniz bu kriterlere dikkat etmenizi öneriyoruz 🙂
Tabi ki kullandığınız motor sayısı ve motorların çektikleri akıma göre de hücre sayısının dışında bakmanız gereken bir diğer konu da bataryanın verdiği akım miktarı.
Lipo Pil Sarj Aletleri İncelemeleri
Yukarıdaki görselde A3 Compact Lipo (2-3S) charger bulunmaktadır. 2 ve 3 hücreli bataryaların balanslı bir şekilde şarj edilebilmesi için kullanılan uygun fiyatlı bir şarj aletidir. Üzerinde bu iki hücre çeşidi için ayrı port bulunmaktadır. Cihaz üzerindeki LED’in kırmızı yanması işlemin devam ettiğini, yeşil yanması ise işlemin tamamlandığını gösterir.
iMAX B6AC şarj aleti çok kullanışlı, dayanıklı ve üstün kalite bir şarj aletidir. 1 hücreliden 6 hücreliye kadar her çeşit LiPo bataryayı şarj ve deşarj etmek mümkündür. 5A’e kadar çıkış akımını, 1A’e kadar da deşarj akımını desteklemektedir. İçeriğinde adaptöre ihtiyaç duymadan doğrudan prize bağlanarak çalıştırmak mümkündür.
Lipo Pil Nasıl Sarj Edilir?
LiPo bataryaları şarj ederken normal bir güç kaynağı ile şarj etmemiz mümkün değildir. Şarj işlemi için özel balancer adı verilen cihazlar kullanılmaktadır. Bazı cihazlar sadece şarj değil deşarj etmeye de yaramaktadır. Balance dengelemek anlamına gelir. Balancer özelliği ile LiPo şarj aletleri, bataryadaki hücreler arası voltaj dengesinin eşit olmasını sağlar.
Lipo Pil Rodajı
Lipo pilin ömrünü etkileyen en önemli nokta rodajıdır. Lipo pil rodajı basit bir işlemdir. Bu işlemi günümüzde birçok cihaz otomatik olarak yapmaktadır. Rodaj işlemini manuel olarak nasıl yapacağımızı kısaca anlatayım. Pilimizin voltajı hücre başı 3.9V gerilime sahip olmalıdır. Gerilimi bu seviyeye düşürürken pilin ömrüne zarar vermemek için acele etmemek gerekir. Bu işlem tamamlandıktan sonra gerilimi hücre başı 4.2V’a kadar şarj etmemiz, bu işlemi yaparken de pile %80 oranında güç uygulamaya dikkat etmemiz gerekiyor. Bu işlemi üç defa doldur-boşalt şeklinde tekrarlayarak rodaj işlemini gerçekleştirmiş oluyoruz.
Lipo Pil Nasıl Saklanır?
Li-Po bataryaların saklanması ve güvenli şarj edilebilmesi için saklama çantaları bulunmaktadır. Bu tip çantalar Lipo pilde herhangi bir sorun yaşansa bile güvenlik için yanmaz kumaştan üretilmişlerdir.
Arduino Lipo Pil Kullanımı
Lipo bataryanın Arduino ile kullanımını merak edenler de var. Lipo Pil-Arduino bağlantısı çok kolaydır. Arduino kartına enerji verebilmek için birkaç yol bulunmaktadır. 5V enerji ile çalışabilmek için USB portuna bağlantı yapmak veya 5V pinine enerji vermek yeterlidir. Aynı işlem 3.3V pini için de geçerlidir.
Eğer Arduino’ya Lipo pil ile enerji vermek istiyorsanız 1S hariç kaç hücreli olursa olsun + ucunu Arduino’da bulunan Vin pinine, – ucunun ise GND pinine bağlanması gerekmektedir. Eğer Lipo pilin ucunda DC Barrel Jack için konnektör bulunuyorsa doğrudan Arduino’ya bağlayarak enerji verilir.
Arduino Lipo pil kullanımına örnek görsel aşağıdaki gibidir:
İlge hocam bilgiler için size teşekkür ediyoruz.
Çok sağolun bir tane sipariş etmeyi düşünüyordum bilgim yoktu pek.
VARDEM YR577 3 HELIKOPTER ALACAĞIM İÇİNDEKİ MEVCUT PİLLE ÇOK AZ SÜRE UÇUYOR BEN HELİKOPTERE BİRAZ DAHA UZUN SÜRE UÇMASI İÇİN NASIL BİR Lİ PO PİL ALMAM GEREKİYOR BİLGİ VERİRSENİZ SEVİNİRİM
Selâmünaleyküm .Lipo bataryayı elektrikli bisiklet te kullanabilir miyim .Mesela 48v 750 watt
GÖRSELDEKİ BATARYA TEMSİLİ ANLADIĞIM KADARIYLA