Kış ayları yaklaşırken doğalgaz faturaları herkesin ortak derdi. Peki size, evinizin köşesinde duran bir “bilgisayarın” hem karmaşık bulut hesaplamaları yapıp hem de banyonuzdaki suyu bedavaya yakın bir maliyetle ısıtabileceğini söylesek? Maker ruhunu endüstriyel boyuta taşıyan İngiliz girişimi Thermify, veri merkezlerini devasa binalardan çıkarıp evlerimizin içine, “HeatHub” adını verdiği akıllı kazanlarla sokmaya hazırlanıyor.
Standart bir kombinin yerini alabilen bu sistem, doğalgaz yakmak yerine işlemci (CPU) gücünü kullanıyor. İşte Maker dünyasını heyecanlandıran bu “dağıtık veri merkezi” projesinin tüm teknik detayları ve perde arkası.
Kombi Görünümlü Süper Bilgisayar
Robotistan takipçilerinin yakından bildiği üzere, elektronik devreler ve özellikle işlemciler çalışırken ısı üretir. Biz makerlar genellikle fanlar ve heatsink’ler ile bu ısıyı uzaklaştırmaya çalışırız. Thermify ise tam tersini yapıyor: Isıyı yakalıyor.
Thermify’ın geliştirdiği HeatHub, dışarıdan bakıldığında standart bir kombiden farksız. Ancak kapağını açtığınızda içinde su boruları ve brülörler yerine, yüksek performanslı bilgisayar donanımları sizi karşılıyor. The Register‘da yer alan detaylara göre bu üniteler, yaklaşık 500 adet Raspberry Pi 5 veya 500 standart dizüstü bilgisayara eşdeğer bir işlem gücüne ve enerji kapasitesine sahip.
Sistem Nasıl Çalışıyor? (Teknik Detaylar)
Sistemin çalışma prensibi, “atıksız enerji” mantığına dayanıyor. Süreç şu adımlarla ilerliyor:
- Bulut Görevleri: Thermify’ın merkezi sistemi, bankalar, yapay zeka şirketleri veya render çiftlikleri gibi müşterilerden gelen ağır hesaplama işlerini (cloud workload) evlerdeki HeatHub ünitelerine dağıtıyor.
- İşlem ve Isınma: HeatHub içindeki işlemci kümeleri (cluster) bu verileri işlerken ciddi miktarda ısı açığa çıkarıyor.
- Sıvı Soğutma (Liquid Cooling): Klasik fanlı soğutma yerine, sistemde dolaşan sıvı doğrudan donanımı soğutuyor. Bu sırada sıvı ısınıyor.
- Isı Transferi: Isınan bu sıvı, evin merkezi ısıtma sistemine veya sıcak su tankına entegre edilen bir eşanjörden geçerek ısısını kullanım suyuna aktarıyor.
Sonuç mu? Ev sahibi için sıcacık bir ev, Thermify içinse devasa soğutma maliyetleri (klima vs.) olmayan, binlerce eve dağılmış dev bir veri merkezi.
Rakamlarla Tasarruf: Faturalar £40’a Düştü!
Projenin en çarpıcı yanı verimliliği. İngiltere’nin elektrik dağıtım şirketi UK Power Networks ile ortaklaşa yürütülen pilot çalışmalarda, bu sistemi kullanan hanelerin enerji faturalarında inanılmaz düşüşler gözlemlendi.
Tom Bridges isimli bir kullanıcının BBC’ye verdiği demeçte, HeatHub sayesinde yıllık ısıtma ve enerji faturasının 40 Sterlin (yaklaşık 1.750 TL) seviyelerine kadar düştüğü belirtiliyor. İngiltere gibi enerji maliyetlerinin çok yüksek olduğu bir ülkede bu, neredeyse bedava ısınmak anlamına geliyor.
Sistem, yaklaşık 2.4kW gücünde ısı enerjisi üretebiliyor. Bu, evi ılık tutmak ve kullanım suyunu ısıtmak için oldukça yeterli bir değer. Üstelik ev sahibi, cihazın tükettiği elektriği değil, sadece sisteme dahil olmak için cüzi bir bedel ödüyor; elektriği ve donanım maliyetini şirket karşılıyor.
Hedef: 2030’a Kadar 100.000 Ev
Bu sadece bir konsept proje değil. Thermify ve ortakları, özellikle “yakıt yoksulluğu” çeken düşük gelirli hanelerden başlayarak bu teknolojiyi yaygınlaştırmayı hedefliyor. Planlanan takvime göre 2030 yılına kadar 100.000 eve HeatHub ünitesi kurulması amaçlanıyor.
Neden Önemli?
Makerlar olarak bizler Raspberry Pi kümeleri (cluster) kurmayı, ev otomasyonu yapmayı severiz. Bu proje, “Home Lab” (Ev Laboratuvarı) kavramını bir kamu hizmetine dönüştürüyor.
- Çevre Dostu: Veri merkezlerini soğutmak için harcanan enerjiyi sıfıra indiriyor ve fosil yakıt (doğalgaz) kullanımını azaltıyor.
- Merkeziyetsiz Yapı: Tek bir noktada toplanan sunucular yerine, binlerce noktaya dağılmış, arızaya dayanıklı bir “grid” (şebeke) oluşturuluyor.
- Ekonomik: Hem veri işleyen şirketler için sunucu maliyetini düşürüyor hem de son kullanıcıyı ısıtma masrafından kurtarıyor.
Siz ne dersiniz? Evinizin bir köşesinde 500 Raspberry Pi gücünde bir sunucunun çalışmasını ve karşılığında faturasız ısınmayı kabul eder miydiniz? Yorumlarda tartışalım!
