NTC termistörü pasif sensör olarak çalışan elektronik devre elemanıdır. Sıcaklık arttıkça direncini düşürerek ölçüm yapmaktadır. Mikrokontrolcülerle uyum içinde çalışmaktadır.

NTC Nedir?

Termistörler, sıcaklıktaki küçük değişikliklerle orantılı olarak dirençte büyük değişiklikler göstermek için sinterlenmiş yarı iletken malzemeden yapılmış sıcaklık algılayıcı elemanlardır. NTC elktronik devrelerde kullanılan bir termistör çeşididir. Kelime anlamı sıcaklıkla direnci azalan termistör demektir. Normal bir dirençten farkı devrelerde pasif sensör olarak görev yapmalarıdır. Temas ettiği nesnenin ya da bulunduğu ortamın sıcaklığı arttıkça NTC’nin direnci azalır. Yani NTC’lerde ısıyla direnç ters orantılı çalışır. NTC sensörleri tipik olarak -55 ila +200 °C aralığında kullanılır. 0.1C’a kadar duyarlılıkları vardır.

Negatif Sıcaklık Katsayısı(NTC), direnç azaldıkça sıcaklığın arttığını ve bunun tersini tanımlar. Pozitif Sıcaklık Katsayısı (PTC) termistörleri de mevcuttur ve tersine sıcaklık arttıkça direnç de artar.

NTC dirençleri tarafından sergilenen direnç ve sıcaklık arasındaki ilişkinin doğrusal olmaması, sıcaklığı doğru bir şekilde ölçmek için analog devreler kullanıldığında büyük bir zorluk teşkil ediyordu. Bununla birlikte, dijital devrelerin hızlı gelişimi, arama tablolarını enterpolasyon yaparak veya tipik bir NTC eğrisine yaklaşan denklemleri çözerek kesin değerlerin hesaplanmasıyla bu sorun çözülmüş oldu.

NTC Nasıl Çalışır? Yapısı ve Çalışma Prensibi

Metallerden yapılan RTD’lerin (Direnç Sıcaklığı Dedektörleri) aksine, NTC termistörleri genellikle seramik veya polimerlerden yapılır. NTC termistörlerinin üretiminde kullanılan farklı malzemeler, farklı performans özelliklerinin yanı sıra farklı sıcaklık tepkileriyle sonuçlanır.

NTC Termistörünün 40°C’ye kadar ısıtılmasıyla direncinde oluşan değişimin grafiği:

NTC Termistörünün farklı sıcaklıklarda akım(I) ve geriliminin(V) değişim grafiği:

NTC Ne İşe Yarar ve Nerelerde Kullanılır?

Termistörler ucuz, kolayca elde edilebilen sıcaklık sensörleridir. Kullanımı kolaydır ve uyarlanabilirler. Termistörlü devreler makul çıkış voltajlarına sahip olabilir. Bu nitelikleri nedeniyle, termistörler basit sıcaklık ölçümleri için yaygın olarak kullanılmaktadır. Yüksek sıcaklıklar için kullanılmazlar, ancak çalıştıkları sıcaklık aralıklarında yaygın olarak kullanılırlar.

NTC termistörleri çok çeşitlidir ve bu nedenle birçok farklı uygulamada kullanılır. Bunlardan bazıları:

• Mikrodalga Fırınlar ve diğer ev aletleri, aşırı ısınmamalarını sağlamak için termistörler kullanır.
• Kazanlar – tüm kazanlar sıcaklığı izlemek için termistör kullanır
• Dijital termometreler – termistörler dahili sıcaklık algılama elemanı olarak kullanılır
• İmalat – NTC termistörleri imalat tesislerinde devre kesici olarak kullanılmaktadır.
• HVAC uygulamaları – termistörler çeşitli HVAC uygulamalarında ve cihazlarında kullanılır
• 3D Yazıcılar – Sıcaklıkların düzenlenmesini sağlamak için NTC termistörleri kullanılır
• Tıbbi Uygulamalar – hasta izleme ve cihaz bakımı
• Gıda işleme – hijyen düzenlemelerinin izlenebilmesini sağlamak için gıda tesliminde termistörler kullanılır

NTC Çeşitleri

NTC dirençlerinin üretiminde tipik olarak yer alan malzemeler, saf elementler veya seramik ve polimerler olarak kullanılan platin, nikel, kobalt, demir ve silikon oksitlerdir. NTC termistörleri, kullanılan üretim sürecine bağlı olarak üç gruba ayrılabilir. Bunlar:

Boncuk Termistör

Çip Termistör

Cam Kapsüllü Termistör

Boncuk Termistörler: Bu NTC termistörleri, doğrudan seramik gövdeye sinterlenmiş platin alaşımlı kurşun tellerden yapılmıştır. Genellikle daha hızlı tepki süreleri, daha iyi kararlılık sunarlar ve Disk ve Chip NTC sensörlerinden daha yüksek sıcaklıklarda çalışmaya izin verirler, ancak daha kırılgandırlar. Montaj sırasında mekanik hasarlardan korumak ve ölçüm stabilitelerini iyileştirmek için bunları camla yalıtmak yaygın bir uygulamadır. Tipik boyutlar 0,075 – 5 mm çapındadır.

Disk ve Çip Termistörler: Bu NTC termistörleri metalize yüzey temaslarına sahiptir. Daha büyüktürler ve sonuç olarak boncuk tipi NTC dirençlerinden daha yavaş reaksiyon sürelerine sahiptirler. Ancak boyutları nedeniyle daha yüksek bir dağılım sabitine sahiptirler (sıcaklıklarını 1 °C yükseltmek için gereken güç). Termistör tarafından dağıtılan güç, akımın karesi ile orantılı olduğundan, boncuk tipi termistörlerden çok daha yüksek akımları daha iyi idare edebilirler. Disk tipi termistörler, oksit tozlarının bir karışımının yuvarlak bir kalıba preslenmesi ve ardından yüksek sıcaklıklarda sinterlenmesiyle yapılır. Yongalar genellikle, bir malzeme bulamacının kalın bir film olarak yayıldığı, kurutulduğu ve şekillendirildiği bir bant döküm işlemiyle üretilir. Tipik boyutlar 0,25 ila 25 mm çapındadır.

Cam Kapsüllü Termistörler: Bunlar, hava geçirmez bir cam kabarcığın içine kapatılmış NTC sıcaklık sensörleridir. 150 °C’nin üzerindeki sıcaklıklarda veya sağlamlığın şart olduğu baskılı devre kartı montajı için tasarlanmıştır. Bir termistörü cam içine yerleştirmek, sensörün kararlılığını artırır ve sensörü çevreden korur. Boncuk tipi NTC dirençlerin bir cam kap içine hava geçirmez şekilde kapatılmasıyla yapılırlar. Tipik boyutlar 0,4 ila 10 mm çapındadır.

Projelerde NTC Seçimi Nasıl Yapılır?

NTC termistörleri son derece hassastır ve sıcaklığı yüksek doğrulukla (±0.1°C) ölçer, bu da onları çok çeşitli uygulamalarda sıcaklığı ölçmek için ideal teknoloji haline getirir. Bununla birlikte, hangi tipin belirleneceği birkaç kritere bağlıdır – sıcaklık aralığı, direnç aralığı, ölçüm doğruluğu, ortam, tepki süresi ve boyut gereksinimleri.

Epoksi reçine kaplı NTC eleman tipleri sağlam bir yapıya sahiptir ve tipik olarak -55 °C ile +155 °C arasındaki sıcaklıkları ölçerken, cam kapsüllü NTC elemanları +300 °C’ye kadar ölçüm yapabilir. Son derece hızlı tepki süresinin gerekli olduğu uygulamalar için cam kapsüllü elemanlar daha uygun bir seçimdir. Ayrıca 0,8 mm’ye kadar inen çaplarla daha kompakttırlar.

NTC Arızası Nasıl Tespit Edilir?

NTC basit yapılı bir termistör olduğu için komplike hatalar vermez. NTC termistörünün başlıca hataları aşağıdaki gibidir:

Mekanik Hasar: NTC’ler boyut olarak küçük ve hassas yapıya sahiptirler. Bu yüzden taşıma esnasında ya da sıvı madde temasında zarar görebilir ve bunlar da sensöre zarar verebilir.

Kablo bağlantısı: NTC sensörleri kullanırken lehimlemek gerekebilir. Kabloyu lehimlerken soğuk lehim olabilir ya da mevcut kablo zamanla aşınıp zarar görebilir. Eğer NTC sensörünüzde bir sorun varsa kabloları ve lehimleri kontrol etmeniz tavsiye edilir.

Güç Kaynağı Sorunları: Eğer kullandığınız güç kaynağı yetersiz geliyorsa NTC sensörü çalışmayacaktır. Bu durumda güç kaynağından gelen gerilimi ve akımı multimetre ile kontrol edilmelidir.

Arduino İle NTC Kullanımı

Arduino ile NTC termistörünün kullanımı için Arduino ile NTC Sensörü kullanımı linkinden örnek uygulamasını inceleyebilirsiniz.

NTC Fiyatları

Ürün Resmi	Ürün Adı	Fiyatı($)
	5K R NTC	0,15
	4.7K R NTC Sensor	0,15
	10Kohm NTC	0,15
	47R NTC	0,40
	150R NTC	0,32
	10R NTC	0,35
	4.7R NTC	0,28
	47Kohm NTC	0,15
	10K Metal Screw NTC	1,1

Güncel NTC Termistör fiyatları için Robotistan’ı ziyaret edebilirsiniz.

NTC İle Alakalı Sıkça Sorulan Sorular