Herkese merhabalar, bu yazımızda sizlere Servo Motor nedir, nasıl çalışır, fiyatları nasıl gibi konulardan bahsedeceğim. Daha önce DC Motor Çeşitleri hakkında yazdığımız yazıyı da inceleyebilirsiniz.
Servo Motor Nedir?
Servo,mekanizmalardaki açısal-doğrusal pozisyon, hız ve ivme kontrolünü hatasız bir şekilde yapan tahrik sistemi olarak tanımlanır. Servo motor, hassas konum kontrolü ve hız ayarı gerektiren uygulamalarda kullanılan özel bir motor türüdür. Servo motor, bir geri besleme sistemi ile çalışır ve genellikle bir kontrol devresi, bir motor, bir sensör ve bir sürücü devreden oluşur. Bu bileşenler, servo motorun istenen konuma doğru hareket etmesini ve belirli bir hızda çalışmasını sağlar. Yani hareket kontrolü yapılan bir düzenektir. Servo motorlar, robot teknolojilerinde en çok kullanılan motor çeşidi olmakla birlikte, RC (Radio Control) uygulamalarda da kullanılmaktadırlar. RC Servo Motorlar ilk olarak uzaktan kumandalı model araçlarda kullanılmışlardır. Servolar, istenilen pozisyonu alması ve yeni bir komut gelmediği sürece bulunduğu pozisyonu değiştirmemesi amacıyla tasarlanmıştır.
Servo Motor Çalışma Prensibi
Servo motorların içerisinde motorun hareketini sağlayan bir DC motor bulunmaktadır. Bu motorun dışında bir dişli mekanizması, potansiyometre ve bir motor sürücü devresi bulunmaktadır. Potansiyometre, motor milinin dönüş miktarını ölçmektedir. Servo içerisindeki DC motor hareket ettikçe potansiyometre döner ve kontrol devresi motorun bulunduğu pozisyon ile istenilen pozisyonu karşılaştırarak motor sürme işlemi yapar. Yani, servolar diğer motorlar gibi harici bir motor sürücüye ihtiyaç duymadan çalışmaktadırlar. Genellikle çalışma açıları 180 derece ile sınırlıdır fakat 360 derece çalışma açısına sahip özel amaçlı servo motorlar da vardır. Servolar genellikle 4.8-6V gerilim ile çalışmaktadırlar. 7.4V ve daha yüksek gerilimle çalışan servolar da bulunmaktadır.
SERVO MOTOR KULLANIMI
Servo motor, birçok farklı alanda kullanılır. Örneğin, robotik uygulamalarda, robotun kollarını, bacaklarını veya diğer hareketli parçalarını hassas bir şekilde kontrol etmek için servo motor kullanılır. Model uçaklar, drone’lar ve diğer uzaktan kumandalı araçlarda da servo motorlar, yön ve hız kontrolü için kritik bir rol oynar. Endüstriyel otomasyonda, CNC makinelerinde, 3D yazıcılarda ve çeşitli otomatik sistemlerde servo motorlar yaygın olarak kullanılır.
Servo motor, aynı zamanda çok kompakt bir tasarıma sahiptir ve bu nedenle dar alanlarda bile etkili bir şekilde çalışabilir. Servo motorların bir diğer önemli özelliği, yüksek tork üretme kapasitesidir, bu da onları ağır yüklerin hassas bir şekilde hareket ettirilmesi gereken uygulamalar için ideal kılar.
Servo motorlar PWM (Sinyal Genişlik Modülasyonu) sinyal ile çalışmaktadırlar. Bu PWM sinyaller bir mikrokontrolcüden veya uzaktan kumandadan sağlanabilmektedir. Servo, her 20 ms içerisinde bir pals değeri okumaktadır. Pals uzunluğu motorun dönüşünü belirlemektedir. Örnek olarak 1.5 ms’lik bir pals, motorun 90 derece pozisyonunu almasını sağlayacaktır (Nötr Pozisyon). Servolar hareket etmeleri için bir komut aldıklarında önce istenilen pozisyona hareket ederler, sonrasında ise o pozisyonda kalırlar. Servolar bulundukları pozisyonu korurken kendilerine dışarıdan bir güç uygulandığında bu güce direnirler. Bulundukları konumu sonsuza kadar koruyamazlar, pozisyonlarını koruyabilmeleri için palsin tekrar edilmesi gerekebilir. Hareket etmeleri için gereken pals genişliklerinin minimumları ve maksimumları vardır ve bu değerler değişkendir. Fakat genellikle minimum pals genişliği 1 ms, maksimum pals genişliği ise 2 ms’dir.
Aşağıdaki şekilde genellikle sahip oldukları PWM değerleri vardır. 1 ms duty cycle değerinde 0° , 2 ms değerinde ise 180° pozisyonunu almış olur. (Daha önce belirttiğim gibi bu limit bazen 360° de olabilmektedir.)
Arduino ile Servo Motor Kontrolü ve Raspberry Pi ile Servo Motor Kontrolü yazılarımızı inceleyebilir, bir mikrokontrolcü ile servo motor kontrolü uygulaması yapabilirsiniz.
Servo Motor Çeşitleri
AC-DC Servo:
Servo motorlar genel olarak AC Servo ve DC Servo olarak ikiye ayrılırlar. AC Servo Motorlar endüstride kullanılmaktadır. Bu yazımızda bahsettiğimiz RC Servolar, DC Motorlardır.
Dijital-Analog Servo:
RC Servolar devre yapılarına göre Analog Servo ve Dijital Servo olmak üzere ikiye ayrılmaktadırlar. Dijital servolar, analog servolara göre daha yüksek frekansta çalışırlar. Bu sayede dijital servolar komutlara daha net ve hızlı tepki verirler, daha iyi bir tutma torku elde ederler. Hızlanmaları daha yumuşak gerçekleşir. Analog servolara göre dezavantajları ise daha fazla enerji harcaması sebebiyle pil ömrünü daha çabuk tüketmeleridir.
Çekirdeksiz-Fırçasız Motor:
RC Servolar, içlerindeki mekanizmada bulunan motorlara göre de değişkenlik göstermektedir. Çekirdeksiz motorlar yapılarında mıknatıs bulundurmadan kablolar yardımıyla manyetik alan oluşturmaktadır. Bu sebeple hafiftirler, daha çabuk tepki verirler ve daha yumuşak hareket ederler. Fırçasız motorların avantajı ise daha verimli ve daha çok güç üretebilmeleridir.
Servo Motor Fiyatları
Servo motorların fiyatları, özelliklerine göre değişmektedir. Bir servo alırken seçim kriterlerine dikkat edilmelidir. Bu kriterler: hız, tork ve dişli tipinden oluşmaktadır. İç yapıları ve özelliklerine göre ayrılan servoların fiyat aralıkları çok geniştir. 10₺’dan başlayan servo fiyatları 1000₺’ları bulmaktadır.
Sitemizde yer alan servo motor çeşitlerini ve fiyatları inceleyebilirsiniz.
sunmuş oldugunuz bilgiler çok faydalı emeginize sağlık
Rica ediyorum bu servo motorların datasheetlerinide bilgi kısmında ekleyin veya 3D modelini falan. Cevap bekliyorum
teşekkür ederim ödevime çok yardımcı oldu 🙂 <3
Rica ederiz, başarılar!
Harcadığınız zaman ve emek için çok teşekkürler.
model uçak yapımında ortalama uçağın ağırlığı 4-5 kg olup arka kanatlar için micro servo arıyoruz hangisini önerirsiniz?
25kg servo motorum var bu motoru max kac volt ile calistirabilirim güç kaynağı 24 volt düşürüçümü kullanmalıyım
tşk
Servo motorun geri dönmesi sağlanabilir mi ayrıca potansiyometreyle zaman ayarlayabilirmiyiz biraz bilgi verirmisiniz?
temel calisma prensibine dair cok güzel aciklamalarda bulunmussunuz. cok tesekkürler
Yani bi cnc makineleri kendiliginden donmez demi torna korkum varda komut vermeden
Selamlar, Arduino ya servo motorları bağladım.Arduino ya ayrı güç kaynağı kullanıyorum.servo motorlar için ayrı güç kaynağını nasıl bağlayacağım ?
Servo motora enerji verdiğimizde 90° dönüyor. Servo motorlarda bu acı sabit midir,
180° dönüş için farklı bir servo mu almaliyiz yoksa ayarlanabilir birşey mi?
Merve hanim bu cnc makineleri komut vermeden calismaz degil mi
Çalışmaz, arduino uygulamasında örnek komutları var
EVY TŞK EDERİM COK İŞİMİ YARADI ALLAH RAZI OLSUN CIYERİM