Bu yazımızda hayatımızın birçok alanında karşımıza çıkan, kullanımı oldukça yaygın olan DC Motorların gerçekte ne olduğundan, hangi işlevi gördüklerinden, çalışma prensiplerinden, DC Motor fiyatlarından ve redüktörlü DC Motorlardan bahsedeceğiz. DC Motorlar ile alakalı birçok soruya bu içerikte cevap bulabileceksiniz.
DC Motor Nedir?
DC Motorlar, düz akım elektrik enerjisini dönme hareketiyle manyetik enerjiye dönüştürmesi ile bilinir. Birçok elektronik projede bu işleviyle olmazsa olmazlardandır. Özellikle robotik projelerin vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir. DC Motorların basit bir fizik kuralına göre çalışır;
Motorun içinde yer alan sargılara elektrik akımı uygulandığında, yine motorun içerisinde bulunan sabit mıknatıslara zıt yönde oluşan manyetik kuvvetin etkisi ile hareket etme prensibine dayanır. Redüktörlü DC motorlar genellikle maliyet ve ebat açısından avantajlı motor çeşitleridir. Redüktörlü motorlar yine boyları ve güçleri açısından çok fazla alternatifi olduğu için tercih edilir.
DC Motor Çeşitleri Nelerdir? – DC Motor Tercihi Nasıl Yapılır?
Temelde 4 çeşit DC Motor bulunur. Bunlar;
- Fırçalı DC Motor
- Fırçasız DC Motor
- Step Motor
- Servo Motor
Bu dört ayrı DC Motor çeşidinin kendine özgü özellikleri bulunur. Yapacağınız projeye ve kullanım alanına göre, yapabildikleri ve yapamadıkları şeyler vardır.
Fırçalı DC Motor: Bilinen en eski DC Motor çeşididir. Geçmiş yıllardan beri hayatımızda bulunurlar. Seri üretilirler ve yaygın olarak kullanılırlar. El matkabı, oyuncak arabalar gibi aletlerde kullanırlar. Basit bir şekilde sürülebilirler. Fiyatları uygundur.
En çok şikayet edilen tarafı, adından da anlaşılacağı gibi karbon veya bakırdan üretilen fırçaların sürtünmeyle beraber aşınması. Bu sebeple fırçalı DC Motorların fırçaları periyodik olarak değiştirilmelidir. Fırçalı DC Motorların fırçaları kolayca değişim işleminin gerçekleşeceği şekilde tasarlanmıştır. Bu sebeple oldukça randımanlı çalışabilmektedir.
Fırçasız DC Motor: Fırçalı motorların aksine çalışmaları için ESC adı verilen bir sürücü kartı kullanılır. Temelde fırçalı motorların yerini almak için tasarlanmışlardır. Fırçalı DC Motorlara kıyasla daha yeni bir teknolojidir.
Fırçalı DC Motorlardan daha efektif olabilirler. Sürtünmeleri olabildiğince düşük seviyededir. Fırça gibi aşınan parçaları bulunmaz. Yüksek performansa ihtiyaç duyulan proje ve uygulamalarda kullanırlar.
Step Motor: Farklı adımlarla hareket eden DC Motorlardır. 2D ve 3D yazıcılarda kullanılırlar. Step motorda rotorun dönmesi, girişe uygulanan pals adedine bağlı olarak değişir.
Pals adedi kadar hareket ederler. Fırçalı ve fırçasız motorlara göre daha yavaş hareket ederler. Hassas konumlama yapabilirler. Bu özellikleri sebebiyle de fazla akım çekerler.
Servo Motorlar: Bu motorların içerisinde, motorun hareketini sağlayan DC Motor bulunmaktadır. Uzaktan kumandalı araçlarda kullanılır. Tasarlanma sebepleri de budur.
RC uçak, helikopter, araba gibi araçlarda kanat, direksiyon, kontrol yüzeyi gibi parçaların açısını kontrol etmektir. Harici bir sürücü devresine ihtiyaç duyulmaz. Fakat bu DC Motor tipini hareket ettirebilmek için bir RC kumanda ya da mikrokontrolcüye ihtiyaç duymaktadır.
Robotlarda DC Motor Kullanımı
DC Motorlar robotlarda redüktörlü ve redüktörsüz olarak ikiye ayrılır. DC motorlar bazen istenilen performansı vermeyebilir. Bu noktada motorlara redüktör bağlayarak devir sistemleri yükseltilebilmektedir. Redüktör, motorlarda devir güç ayarını değiştiren bir sistemdir. Eğer bir motor redüktöre sahipse, daha güçlü, daha kabiliyetli olduğunu gösterir.
12V DC motorlara buradan göz atabilirsiniz.
Redüktörlü DC Motor Nasıl Çalışır?
DC motorlar yüksek devir çevirebilme özelliğine sahiptir. Yüksek devir yerine yüksek tork gerektiren projelerde bu redüktörler sayesinde dönme kuvveti arttırılabilir. Redüktörün çarklı bir yapıda olması da Günümüzde endüstriyel alanlarda da kullanılır. Fakat daha çok robotik uygulamalarda ön plana çıkmaktadır.
Redüktörlü Motor Çeşitleri
Temel olarak redüktörlü motorlar 3’e ayrılır bunlar;
- Dik açılı redüktörler
- Planet redüktörler
- Milli dik açılı redüktörler
Dönüş açıları ile alakalı farklılıklar olması bağlamında bu ürünlerinde değişik özelliklerdeki modelleri bulunmaktadır. Firmalar ihtiyaç duyduğu alana göre bu özelliklerdeki redüktörlü motorları seçerek, daha nitelikli işler yaparlar.
Redüktörsüz DC Motorlar
Özellikle uzaktan kumandalı arabalarda çokça redüktörsüz DC motorlar kullanılır. Yüksek devir gerektiren işlemlerde kullanılır. Redüktörün tork arttırmaya yönelik olduğundan bahsetmiştik. Bu bağlamda devirin yüksek olduğu fan, dremel gibi alanlarda da kullanımı yaygındır.
12V dc motorlara göz atmak için buraya tıklayınız.
DC Motor Fiyatları- DC Motorlar Pahalı mıdır?
Yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi DC motorlar uygulanacak olan projeye, tork, devir, güç gibi işlemler anlamında değişiklik göstermektedir. Siz yapmak istediğiniz işleme, projeye göre DC motorunuzu seçebilir. Bu noktada da gerek bu yazımızdan gerekse bu adresden motor çeşitlerine bakabilir, sizin için doğru DC motoru bulabilirsiniz.